Ellen Mok begon de workshop met een boeiende introductie over haar achtergrond als IT-ingenieur, opgeleid in Delft, en haar specialisatie op het gebied van cybersecurity. Ze heeft zowel in de publieke als private sector gewerkt, met een focus op IT Risk Management, cyberveiligheid in de publieke sector, en het aanpakken van nationale veiligheidsdreigingen en desinformatie vanuit een cyberveiligheidsperspectief. Haar ervaring bij de AIVD en PMG heeft haar geïnspireerd om via de politiek aandacht te vragen voor deze kwesties. Ellen benadrukte dat ze, ondanks een groot aantal voorkeursstemmen, net geen zetel wist te bemachtigen in het EU-parlement.
Kernvragen van de workshop waren:
- Welke organisatie (of samenleving) willen we vormen en welke waarden horen daarbij?
- Hoe kan technologie dit proces versnellen? En welke technologie zetten we in?
- Wie draagt de lasten en risico’s van deze keuzes? En is dat acceptabel?
Vooral de laatste vraag is volgens Mok essentieel. Het accepteren van risico’s is makkelijker wanneer je zelf de gevolgen niet ondervindt. Technologie herverdeelt macht en middelen, wat vraagt om een scherpe blik op de maatschappelijke impact, vooral door politici.
Een van de grootste uitdagingen is dat technologie exponentieel groeit. Dit creëert problemen omdat de gevolgen van nieuwe ontwikkelingen vaak niet volledig te overzien zijn. Bedrijven profiteren financieel van de positieve aspecten van technologische vooruitgang, terwijl de negatieve gevolgen vaak door de maatschappij worden gedragen. Ellen benadrukte hoe moeilijk het is om als maatschappij en politiek te bepalen welke technologische ontwikkelingen wenselijk zijn en wat de impact daarvan zal zijn.
Tijdens de workshop liet Ellen zien hoe iedereen vanuit hun eigen rol en positie een bijdrage kan leveren door proactief om te gaan met zowel de gevaren als de mogelijkheden van technologie. Ze verwees specifiek naar toepassingen van AI, zoals op sociale media, en de rol van algoritmes in de verspreiding van misinformatie. Cybersecurity speelt hierbij een cruciale rol.
Belangrijke punten uit de workshop waren:
- Ontwerpers van AI moeten, al vanaf de opleiding, bewust worden gemaakt van de maatschappelijke en individuele gevaren van de toepassingen die zij ontwikkelen.
- Bedrijven moeten minder gericht zijn op winst en meer op de maatschappelijke impact van hun ontwerpen.
- Politici en beleidsmakers moeten beter inzicht krijgen in technologische ontwikkelingen en manieren vinden om hier meer grip op te krijgen en verbeteringen door te voeren.
- Stemmers spelen een belangrijke rol door bewust te stemmen op politici die zich richten op de maatschappelijke impact van technologische ontwikkelingen.
Ellen benadrukte dat veel technologische ontwikkelingen wereldwijd plaatsvinden en dus ook mondiale impact hebben. Het is daarom belangrijk dat verschillende groepen, zoals ontwerpers en managers, ook juridisch verantwoordelijk worden gehouden voor de impact van deze ontwikkelingen. Dit vraagt om duidelijke wetgeving en strikte handhaving.
Daarnaast kwam het thema van genderongelijkheid aan bod. De ondervertegenwoordiging van vrouwen in technische beroepen betekent dat zij minder invloed hebben op technologische ontwikkelingen, terwijl de negatieve impact van technologie vaak onevenredig groot is op vrouwen en minderheden. De vooroordelen en genderongelijkheid in bijvoorbeeld artificiële intelligentie benadrukken de noodzaak van meer vrouwen op alle niveaus binnen de technologie, maar ook in de politiek. Tot slot benoemde Ellen dat veel beslissers, zoals politici en managers, vaak onvoldoende kennis hebben van de digitale wereld omdat ze niet zijn opgegroeid met sociale media en digitale technologieën. Hierdoor hebben jongeren met kennis van zaken niet de macht om aan tafel te zitten met de besluitvormers. In haar laatste slide verwees Ellen naar een training waarmee deelnemers hun eigen cybersecurity kunnen verbeteren.
