Als onderdeel van de alliantie Werk.en.de Toekomst heeft Atria de factsheet Gendergelijkheid onder druk door de coronacrisis uitgebracht.
Atria laat zien waarom het belangrijk is het perspectief van (verschillende groepen) vrouwen mee te wegen bij het maken van (pandemische) wetgeving. Vrouwen hadden vaker te maken met stress, mentale problemen en functioneerden minder goed op het werk. Atria pleit ervoor dat ook tijdens crises wordt ingezet op een sociale norm die een gelijke werk/zorgverdeling stimuleert en dat goede kinderopvang en ouderschapsverlof voor iedereen toegankelijk is.
60% van cruciale beroepen uitgevoerd door vrouwen
Vrouwen hielden tijdens de coronacrisis de samenleving draaiende, met gevolgen voor hun eigen (mentale) gezondheid. Het aandeel jonge vrouwen (25-35 jaar) dat tijdens de coronacrisis meer is gaan werken is groter dan het aandeel jonge mannen (16,4% tegenover 13,5%). Vrouwen ervoeren veel vaker een hogere werkdruk (40% tegenover 26%).
Zorgtaken thuis namen toe
De opvang van kinderen die niet meer naar school konden gaan werd grotendeels opgevangen door vrouwen. Zij namen ook vaker dan mannen (33,7% tegenover 23%) extra zorgtaken in huis op zich.
Oververtegenwoordigd in sectoren waar veel werk wegviel
Vrouwen werken vaker in toerisme, welzijn, detailhandel, sekswerk en de cultuursector en verloren daardoor vaker hun baan. Met name mensen die in deeltijd werkten verloren werk. In deze groep zijn vrouwen oververtegenwoordigd. Ook het aandeel vrouwen dat minder is gaan werken (21,3%) was groter dan het aandeel mannen (15,5%). Deze economische impact van de coronacrisis op vrouwen wordt ook wel de pink recession genoemd.
Praktisch opgeleide vrouwen en vrouwen met een migratieachtergrond verloren nog vaker hun baan. De werkloosheid in deze groepen nam tussen april 2019 en april 2021 met 15,3% en 14,3% toe. In heel Nederland nam de werkloosheid juist met 0,8% af.
Vrouwen waren minder veilig
Het aantal meldingen van huiselijk en seksueel geweld nam wereldwijd sterk toe. Mensen in een onveilige thuissituatie hadden minder mogelijkheid om zich aan onveiligheid of geweld te onttrekken of er melding van te maken. Vrouwen zijn in deze groep sterk oververtegenwoordigd. Hoewel er door deze belemmeringen bij het melden geen eenduidig beeld is, is de kans groot dat ook in Nederland de onveiligheid voor vrouwen toenam.
Ongelijke taakverdeling nam toe
De druk die ontstaat door het combineren van werk- en zorgtaken nam toe tijdens de crisis. Dit gold vaker voor jongvolwassen vrouwen (26.8%) dan voor jongvolwassen mannen (22%). De helft van de vrouwen die meer ging werken tijdens de crisis, ging ook thuis meer zorgen. Dit tegenover 41,1% van de mannen.
Sommige mannen namen wel verantwoordelijkheid. Mannen met cruciale beroepen (zoals in de zorg en het onderwijs) en mannen met minder stereotype denkbeelden over mannelijkheid namen vaker dan andere mannen hun verantwoordelijkheid door extra taken op zich te nemen.
De gevolgen zijn groot
Vrouwen hadden vaker dan mannen mentale gezondheidsproblemen en functioneerden minder goed op het werk . Ook leverden vrouwen veel meer vrije tijd in dan mannen. Omdat vrouwen extra zorgtaken op zich namen, zijn traditionele ideeën over de taakverdeling en het ouderschap sterker geworden. De coronamaatregelen vormden daarmee een terugslag voor de positie van vrouwen in Nederland.
Werk.en.deToekomst is een samenwerking van Atria, Emancipator, VHTO en de Nederlandse Vrouwen Raad en wordt gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
