Het Europees Parlement staat voor veel mensen ver van hun beleefwereld. Dat terwijl de EU een grote meerwaarde biedt voor het verbeteren van de positie van vrouwen in Nederland. Met de Europese verkiezingen in aantocht willen wij laten zien dat de EU niet een ‘ver-van-je-bed-show’ is, maar dat maatregelen en richtlijnen die aangenomen worden in de EU wel degelijk invloed hebben op vrouwen in Nederland.
Als Nederlandse Vrouwen Raad bevragen we diverse EU-kandidaten voor de aankomende verkiezingen over hun visie op de positie van de vrouwen in Europa. In deze eerste aflevering komen de kandidaten van Meer Directe Democratie (MDD) aan het woord.
Meer Directe Democratie bestaat volledig uit vrouwelijke kandidaten. Hoe is dat tot stand gekomen en is het een bewuste keuze geweest om je aan te sluiten bij een partij met alleen vrouwen?
Dorien Rookmaker: Onze lijst is inderdaad in dit opzicht uniek. Overigens, we zijn geen partij maar een platform voor onafhankelijke volksvertegenwoordigers.
Waarom alleen vrouwen? Geloof het of niet maar bij de selectie kwamen zij als beste uit de bus! We willen geen carrière-politici, maar echte volksvertegenwoordigers. We zijn blij dat we bij onze start zoveel kwaliteit aan Meer Directe Democratie hebben kunnen binden. Maar mannen blijven ook zeker welkom!
Simone van Breda: Ik sta voor dit platform, omdat het weg stapt van traditionele politieke structuren en focust op directe vertegenwoordiging. Dit sluit perfect aan bij mijn eigen visie: niet via, maar samen met de burger.
Hester Bais: Voor mij was doorslaggevend dat het een platform is voor onafhankelijke volksvertegenwoordigers en dus geen partij met partijdogma en -dwang. Daarbij is wel van belang dat de kandidaten kennis van zaken hebben, verbindend zijn, échte democratie willen bewerkstelligen en liefdevol zijn. Dus politiek bedrijven vanuit verbinding en liefde. Misschien dat het daarom vijf vrouwen zijn.
Paula Bouwer: Toen Dorien me haar ideeën voorlegde eind 2023, zei ik meteen ‘ja’. Haar idee is zo sterk. Toevallig of niet, Dorien, Hester, Simone en ik zijn alleenstaande moeder (geweest) en hebben ervaring met het alleen grootbrengen van kinderen. Moeders met ambitie.
Afryea Uiterloo: Ik heb altijd moeite gehad om me te identificeren met prominente politieke figuren. In de afgelopen jaren voelde ik bovendien dat echte volksvertegenwoordiging ontbrak. De vragen die bij mij opkwamen tijdens debatten, werden zelden gesteld, terwijl het vaak vragen waren die bij veel mensen leefden. Met mijn kandidatuur wil ik zorgen voor een betere representatie en de stem van de burgers écht laten horen in het Europees Parlement.
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen op het gebied van vrouwenrechten in Nederland en hoe zou je deze aanpakken als EU-Parlementslid?
Simone: Een van de grootste uitdagingen voor vrouwen in Nederland is de combinatie van werk, zorg en persoonlijke ontwikkeling. Als alleenstaande moeder begrijp ik deze druk maar al te goed. Als EU-Parlementslid zou ik inzetten op het delen en implementeren van best practices uit andere Europese landen waar vrouwenrechten verder ontwikkeld zijn. Verder zou ik me sterk maken voor meer subsidie en steun voor kinderopvang binnen Nederland, geïnspireerd door systemen in landen waar hoogwaardige en toegankelijke kinderopvang een prioriteit is. Bovendien zou ik initiatieven ondersteunen die gericht zijn op het verhogen van vrouwelijke participatie in hoger betaalde sectoren en leidinggevende posities.
Dorien: Ik ben van mening dat er nog veel te veel taken bij vrouwen terechtkomen in Nederland. Een baan, een gezin en mantelzorg. En alles wordt in Nederland met toeslagen en veel bureaucratie geregeld. Dat betekent dat vrouwen ook daar nog tijd mee kwijt zijn. Het leven kunnen we veel praktischer inrichten met goede kinderopvang, goed onderwijs en goede ouderenzorg met een minimum aan bureaucratie en formulieren. Dat moeten we in principe Nationaal regelen. Maar we kunnen wel van best practices in de EU gebruik maken.
Hester: De belangrijkste uitdagingen op het gebied van vrouwenrechten liggen denk ik op het gebied van zelfvertrouwen, weerbaarheid en kanskracht van vrouwen. Het is belangrijk dat mensen al op jonge leeftijd zelfvertrouwen ontwikkelen en leren om grenzen aan te geven, te verleggen en te stellen. Sport draagt daaraan bij. Ik zou veel meer het sporten geïntegreerd willen zien in het leven van mensen, zodat sport net zo vanzelfsprekend is in de dagelijkse routine als bijvoorbeeld eten.
Het is belangrijk dat mensen niet alleen kansen zien, herkennen en grijpen, maar ook leren om de regie over eigen leven te voeren en grip op het eigen leven te hebben. Goede opvang is een belangrijke randvoorwaarde daarvoor. Volgens mij moeten we naar een geheel nieuw systeem van arbeidsparticipatie en kinderopvang. Ik kwam afgelopen week weer de uitdrukking ‘it takes a village to raise a child’ tegen en zo zou het wat mij betreft moeten zijn.
Paula: Betere opleidingskansen voor meisjes, terugdringen van risico’s bij zwangerschap en geboorte, femicide voorkomen, stimuleren van participatie in politiek en economie van vrouwen, leiderschap ontwikkelen, maar ook voorkomen van ongewenste geboorten. Belangrijke onderwerpen waar ik graag bij stil sta.
Afryea: De grootste uitdagingen die ik zie zijn geweld tegen vrouwen en de financiële positie van vrouwen. Als EU-parlementslid zal ik pleiten voor meer financiering voor programma’s en initiatieven die slachtoffers van geweld ondersteunen. Daarnaast zal ik actief communiceren en publiceren over de beschikbare fondsen en subsidies. Zodat maatschappelijke organisaties die werken aan preventie en bewustwording weten waar ze gebruik van kunnen maken.
Voor wat betreft de financiële positie van de vrouw denk ik dat het belangrijk is om te focussen op kansengelijkheid en het empoweren van vrouwen.
In hoeverre vind je dat de EU een positieve invloed heeft gehad op vrouwenrechten in Nederland? Welke specifieke maatregelen of initiatieven van de EU hebben hier aan bijgedragen?
Simone: De Europese Unie heeft al belangrijke stappen gezet om vrouwenrechten in Nederland en andere lidstaten te bevorderen, zoals de invoering van de Richtlijn Gelijke Behandeling, die discriminatie op basis van geslacht verbiedt op de werkvloer, in het onderwijs en in de toegang tot goederen en diensten. Dit is cruciaal voor het creëren van gelijke kansen. Er zijn ook streefcijfers en aanbevelingen voor lidstaten om het aantal vrouwen in besluitvormende rollen te verhogen, zowel in het bedrijfsleven als in de politiek. Bovendien ondersteunt de EU-projecten die gericht zijn op het bevorderen van gendergelijkheid en het bestrijden van geweld tegen vrouwen. Hoewel deze maatregelen een positieve invloed hebben, is er nog veel ruimte voor verbetering. Als lid van het Europees Parlement zou ik streven naar een effectievere implementatie en borging van het behalen van deze principes en streefcijfers in alle lidstaten.
Dorien: De invloed van de EU is vooralsnog wat mij betreft veel te klein geweest. Ik kan meer zeggen over de specifieke initiatieven die ik mis (en waar ik aan wil werken) dan dat ik specifieke bijdragen van de EU aan de verbetering van de positie van vrouwen kan noemen. Eigenlijk vind ik kansengelijkheid heel erg belangrijk ongeacht sekse, leeftijd, religie of etnische achtergrond.
Overigens wat wel geholpen heeft voor een betere gender-balance is dat er veel vrouwen worden voorgedragen voor functies binnen de EU. Daar wordt echt op gelet.
Hester: Aangezien de gendergelijkheid al in het Verdrag van Rome (1957) stond en het recht op gelijk loon in 1975 tot stand kwam, is de snelheid en mate van ontwikkeling van vrouwenrechten teleurstellend.
Paula: Het is voor mij onvoorstelbaar dat Europa de moeders (ouders) en kinderen in Nederland zo in de steek heeft gelaten. Samira Rafaela heeft in september 2022 de toeslagenaffaire in beeld gebracht in het Europees Parlement. Ik wil graag in Europa aandacht hiervoor. Digitale selectie en algoritmen mogen niet leiden tot ‘false positives’.
Afryea: De Europese Unie heeft een positieve invloed gehad op vrouwenrechten in Nederland. Een bekend voorbeeld is het quotum voor het aantal vrouwen in de besturen van grote organisaties. Hoewel ik begrijp dat deze maatregel bedoeld is om gendergelijkheid te bevorderen, ben ik er in beginsel en nu ook niet volledig voor. Ik geloof dat ondernemingen de vrijheid moeten hebben om de beste kandidaat voor een positie te kiezen, wat uiteindelijk in het belang is van de organisatie. Tegelijkertijd erken ik dat er biases bestaan die ertoe leiden dat mensen vaak anderen aannemen die op hen lijken, wat de kansen voor diverse kandidaten kan verkleinen.
Gender-ongelijkheid blijft een probleem in veel delen van Europa, inclusief Nederland. Hoe ga jij je inzetten voor het bevorderen van gendergelijkheid en het bestrijden van gender-gerelateerd geweld binnen de EU?
Simone: Mijn aanpak zou focussen op het versterken van EU-brede campagnes die niet alleen de bewustwording en educatie over gendergelijkheid vergroten, maar ook de nadruk leggen op de vroege integratie van deze principes in onderwijssystemen. Verder zou ik streven naar striktere wetgeving en een betere handhaving binnen de hele EU om gender-gerelateerd geweld aan te pakken. Bovendien zou ik initiatieven ondersteunen die werkgevers aanmoedigen om veiligere en meer inclusieve werkomgevingen te creëren.
Dorien: Lidstaten moeten registreren hoeveel gender-gerelateerd geweld plaats vindt en welke maatregelen ze treffen om dit te voorkomen en hoe de opvang van slachtoffers is geregeld. Het oplossen van een probleem begint met een goede analyse. Welke lidstaten scoren goed in dit opzicht? En hoe komt dit? Congressen, events en een voorbeeldfunctie o.a. door meer vrouwen als volksvertegenwoordiger in het Europees Parlement te stemmen. Dus: Stem op een vrouw!
Hester: Practice what you preach. Maak transparant wat niet deugt in de EU op het gebied van (gender)gelijkheid. ‘Naming & shaming’ (aanspreken dus) van lidstaten en bedrijven die vrouwen en mannen ongelijk belonen (behandelen) en waar nodig handhaven. Gendergerelateerd geweld gaat vooral over de rol die vrouwen hebben, maatschappelijk en cultureel gezien. Het gaat over macht. Ook hier denk ik dat zelfvertrouwen en weerbaarheid effectief zijn, naast strafbaarstelling en handhaving.
Paula: Binnen de EU is femicide onvoldoende in beeld. Hier in Nederland zie ik dagelijks posts hierover op LinkedIn. Onlangs nog is een vrouw in Griekenland doodgestoken door haar partner, terwijl ze al bij het politiebureau was omdat ze bang was en bedreigd werd. Hulpverleners moeten zich realiseren dat vrouwen in nood ook écht hulp nodig hebben.
Afryea: De lidstaten dienen eerst een goede analyse uit te voren naar het probleem en de onderliggende oorzaken. Alsook naar de aanpakken. Wat werkt wel en wat werkt niet. Daarnaast zou ik willen focussen op vrouwen in voorbeeldfuncties en willen werken aan verdere bewustwording van mannen en vrouwen.
Wat is je standpunt over het bevorderen van gelijke beloning voor gelijk werk tussen mannen en vrouwen, en welke concrete stappen zou jij ondernemen om loonkloven te verkleinen zowel op nationaal als Europees niveau?
Simone: Als lid van het Europees Parlement zou ik initiatieven ondersteunen die bedrijven aanmoedigen om hun loonbeleid transparant te maken. Zeker als we het hebben over publieke functies. Deze maatregelen helpen niet alleen om bewustzijn te creëren, maar ook om bedrijven publiekelijk verantwoordelijk te houden. Dit zou gepaard gaan met ondersteuning van educatieve programma’s voor zowel werknemers als werkgevers om het belang van gelijke beloning te benadrukken en te onderwijzen over best practices voor het elimineren van loonkloven.
Dorien: Wat ik concreet bereikt heb in de afgelopen periode is dat de EU fiks meer gaat investeren in de aanleg van een transeuropees hogesnelheidstreinen netwerk. Wat dat met het bevorderen van gelijke beloningen te maken heeft? Alles!! het openbaarvervoerbedrijf is de grootste “equalizer” die de politiek heeft. Veel meer vrouwen dan mannen maken (ook voor hun werk) gebruik van het openbaar vervoer. Beter openbaar vervoer is met name voor de positie van vrouwen dus gunstig.
Hester: Ook met betrekking tot gelijke beloning denk ik dat het effectiever is om de vrouwen te leren goed voor zichzelf op te komen. Meer transparant maken welke beloningen bij een functie horen en vrouwen handvatten geven door bijvoorbeeld te trainen hoe ze ervoor kunnen zorgen dat zij een gelijke beloning krijgen.
Paula: Persoonlijk denk ik dat de kloof niet per se vanuit de werkgeverskant hoeft te ontstaan. Ook vrouwen moeten zelf geloven in hun mogelijkheden en hun kansen pakken. Zij hebben zelf ook een verantwoordelijkheid hierin. Ik vind het belangrijk dat vrouwen nadenken over hoe belangrijk educatie is. Ook voor hun kinderen. Dat het goed is om verbinding te zoeken met andere mensen en een netwerk op te bouwen. Van jongs af aan al. De kracht van samen werken te pakken. Carrièrekeuzes maken die bewust zijn genomen.
Het versterken van de politieke participatie van vrouwen is een cruciaal aspect van gendergelijkheid. Hoe ga jij je inzetten om de vertegenwoordiging van vrouwen de Nederlandse Politiek en andere besluitvormingsorganen te vergroten, zowel op nationaal als Europees niveau?
Simone: Om de vertegenwoordiging van vrouwen specifiek te bevorderen, zetten we in op trainingen en mentoringprogramma’s die gericht zijn op het ontwikkelen van politieke vaardigheden en het bouwen van netwerken. Deze initiatieven worden ondersteund door bewustmakingscampagnes die het belang van vrouwelijke participatie benadrukken. Ons doel is om een inclusievere politieke cultuur te creëren waarin vrouwen niet alleen deelnemen maar ook leiden.
Dorien: Vrouwen kunnen zich ook bij de volgende nationale verkiezingen via MDD (www.meerdirectedemocratie.nl) kandideren om in de Tweede Kamer als volksvertegenwoordiger op te treden. Vrouwen hebben vaak niet de mogelijkheid om tijdens oeverloze vergaderingen van lokaal naar nationaal te groeien binnen een politieke partij. Wij maken deelname aan de politiek op elk niveau zonder lange tijdsinvestering wel mogelijk.
Hester: Ik wil graag dat ieder mens zijn eigen weg kan vinden in het ‘omgaan met vrijheid’ zonder te vervallen in consumentisme en egocentrisme. Burgerschap is geen individuele, maar een gezamenlijk reis. We vormen onszelf individueel, maar in solidariteit met de ander. Als onderdeel van de eigen- en gezamenlijke weg wil ik graag vrouwen motiveren, inspireren en verbinden.
Paula: Het begint bij goede voorbeelden. Stimuleer mensen om op een vrouw te stemmen. Leer kinderen al dat zij een stem hebben. Die ze ook kunnen gebruiken. Elke stem telt!
Afreya: Als vrouwen niet politiek actief zijn, betekent dit dat hun ervaringen en perspectieven minder worden meegenomen in besluiten en beleid. Wat ik hieraan ga doen, begint met het stimuleren van meer vrouwen in het Parlement. Stem daarom vooral op een vrouw. Daarnaast zal ik actief mijn (vrouwelijke) kiezers benaderen om hun input te geven op voorgestelde wetgeving. Zo kunnen zij aangeven hoe deze wetgeving hen raakt, of het iets positiefs is en of er veranderingen nodig zijn om de standpunten van vrouwen beter in acht te nemen.
————————————————————————————————————————–
Heb je meer vragen over de positie van vrouwen in Europa? Wil je weten wat EU-parlementariërs voor jouw specifieke situatie kunnen betekenen? Stel hen je vraag! Tijdens de Beat the Bias: Equal EU gaan we in gesprek met diverse EU-kandidaten. Ontdek verschillende perspectieven van o.a. SP, D66, CU, BVNL, PvdA/GroenLinks, Volt, VVD en Meer Directe Democratie.
Op 25 mei in Den Haag: https://www.eventbrite.nl/e/tickets-beat-the-bias-equal-eu-den-haag-891087575927
Op 29 mei in Arnhem: https://www.eventbrite.nl/e/tickets-beat-the-bias-equal-eu-arnhem-891049883187
Deelname is gratis! Meld je vandaag nog aan.
