Op 17 september 2024 maakte voorzitter Ursula von der Leyen de samenstelling van het nieuwe college van Eurocommissarissen bekend. Wat een stap voorwaarts voor Europa had moeten zijn, is in plaats daarvan een flagrante teleurstelling geworden, aldus de European Women’s Lobby in een persbericht. We hoopten op vooruitgang, maar wat we hebben gekregen is een achterhaalde benadering van leiderschap die voorbijgaat aan cruciale waarden, vooral gelijkheid en eerlijke vertegenwoordiging.
Eén van de meest opvallende problemen met de nieuwe line-up is de afwezigheid van een speciale commissaris voor gelijkheid, in tegenstelling tot wat werd aangegeven in de politieke richtlijnen van Von der Leyen. In plaats daarvan is de belangrijke taak om gelijkheid in de hele EU te bevorderen, gereduceerd tot een secundaire portefeuille die is toegewezen aan de Belgische genomineerde Hadja Lahbib, die in haar eerste portefeuille crisismanagement en paraatheid heeft.
Het is, zo stelt de EWL, onaanvaardbaar dat zo’n kritieke kwestie als een bijzaak wordt behandeld terwijl vrouwenrechten en gelijkheid in de hele EU tegenslagen ondervinden. Hoe kunnen we echte, duurzame vooruitgang op het gebied van gelijkheid verwachten als het wordt gezien als slechts een van de vele prioriteiten voor een commissaris die al overladen is met andere dringende zaken? De Europese Commissie moet de nodige middelen inzetten om haar aangekondigde doelen te bereiken en zorgen voor gendermainstreaming in alle portefeuilles.
Het gebrek aan genderevenwicht is ook zeer verontrustend, zo vindt de EWL. Ondanks alle retoriek over inclusie en gelijkheid zijn er 16 mannen en slechts 11 vrouwen in de nieuwe Commissie. In 2024 is dit gewoonweg onaanvaardbaar. Meer dan de helft van de Europese bevolking bestaat uit vrouwen, maar zij blijven ondervertegenwoordigd in het machtigste besluitvormingsorgaan van de EU. Dit gebrek aan evenwicht is een signaal aan de wereld dat de Europese Commissie nog steeds niet bereid is om zich volledig in te zetten voor gendergelijkheid, ook al zijn diversiteit en vertegenwoordiging basisprincipes voor een inclusieve, meer rechtvaardige samenleving.
Mary Collins, secretaris-generaal van de European Women’s Lobby, veroordeelde deze beslissing scherp: “Een toegewijde commissaris voor gelijkheid, zoals beloofd, is van cruciaal belang voor het bevorderen van vrouwenrechten en het stimuleren van een echt inclusief Europa. Gelijkheid kan niet worden behandeld als een bijzaak – het vereist gericht leiderschap en inzet op de hoogste niveaus.”
In het persbericht stelt de EWL verder:
Gelijkheid is geen bijzaak en het feit dat het als zodanig wordt behandeld, laat zien dat er een diepe kloof bestaat tussen de acties van de Commissie en de waarden die zij beweert hoog te houden. We kunnen het ons niet veroorloven om gelijkheid als een bijzaak te beschouwen als het gaat om de levens van miljoenen mensen over het hele continent. Het nieuwe college van commissarissen had een kans moeten zijn om de inzet van de EU voor vrouwenrechten en inclusie opnieuw te bevestigen. In plaats daarvan laat deze aankondiging ons twijfelen of gelijkheid echt een prioriteit is of slechts een gespreksonderwerp.
We rekenen nu op het Europees Parlement om zijn rol te spelen. Zij moeten ervoor zorgen dat gelijkheid prioriteit krijgt en wordt gehandhaafd tijdens de komende hoorzittingen en definitieve goedkeuringen. Het Parlement heeft de verantwoordelijkheid om dit gebrek aan evenwicht aan te vechten en zich in te zetten voor een Europa waar gelijkheid en vrouwenrechten centraal staan en geen voetnoot zijn.
Het is tijd voor een echte, toegewijde focus op gelijkheid, niet als een bijzaak, maar als een kernwaarde die een eigen toegewijd leiderschap binnen de Europese Commissie verdient. Alles minder dan dat betekent dat je niet voldoet aan de idealen waar Europa voor staat.
