Een meerderheid van de partijen vindt de plannen van het kabinet om vrouwenmoord tegen te gaan niet concreet genoeg. Demissionair minister Franc Weerwind wil preventief optreden bij femicide, bijvoorbeeld door de zogenoemde rode vlaggen eerder te herkennen, alleen is onduidelijk hoe precies. De fracties willen dan ook een concretere aanpak, maar de ideeën hierover lopen nog uiteen.
Sommige partijen pleiten voor het afzonderlijk strafbaar stellen van femicide, omdat het een genderspecifiek misdrijf is, en daarom een aparte aanpak nodig heeft. Maar er moet eerst een duidelijke definitie van femicide komen en een gedegen onderzoek naar het effect van het opnemen van vrouwenmoord als afzonderlijk misdrijf.
Weerwind ziet weinig in een aparte strafbaarstelling, omdat dit volgens hem in de praktijk leidt tot “minder armslag”. Dat wil zeggen dat de rechter minder speling heeft bij zijn of haar eindoordeel omdat de wet meer is ingekaderd. Wel komt de minister in het voorjaar van 2024 terug op het thema vrouwenmoord, en daarin zal hij ook ingaan op het rechtssysteem rond femicide.
Door verschillende Kamerleden werd ook gepleit voor een centrale verantwoordelijkheid voor het onderwerp vrouwenmoord, liefst bij het ministerie van J&V. Nu is het versnipperd en zijn naast het ministerie van J&V ook de minister en staatssecretaris van VWS ermee gemoeid.
Hoe wil het kabinet femicide voorkomen?
Betrokken departementen en organisaties hebben samen in kaart gebracht op welke manier femicide beter kan worden voorkomen. Ze zetten in op de volgende zaken:
- Het tijdig herkennen van cruciale signalen (‘rode vlaggen’) van intieme terreur en femicide;
- Het aanscherpen van de veiligheidsbeoordeling bij Veilig Thuis en de vrouwenopvang;
- Een landelijke inzet van het zorg- en beschermingsarrangement voor slachtoffers van intieme terreur;
- Verscherpen van de aandacht voor veiligheidsrisico’s voor ouders en kinderen in gezag- en omgangszaken;
- Een verkenning (laten) doen naar de inzet van een standaardbeoordeling bij zaken van (poging tot) moord en doodslag van vrouwen;
- Daarnaast willen zij signalen delen met burgers die kunnen duiden op huiselijk geweld en kindermishandeling, waaronder femicide. De campagne ‘Een onveilige thuissituatie doorbreken, begint met je zorgen bespreken’ stimuleert omstanders om het gesprek aan te gaan met een vermoedelijk slachtoffer.
Parlementaire aandacht voor femicide
Op initiatief van Kamerlid Hanneke van der Werf (D66) vond op 8 juni 2023 een rondetafelgesprek over femicide plaats om inzicht te krijgen in wat aan femicide voorafgaat en hoe het kan worden voorkomen. Dit rondetafelgesprek kun je terugkijken via Debat gemist. Kamerleden hebben ook schriftelijke en mondelinge Kamervragen gesteld en moties ingediend.
Het debat van 27 september is terug te zien en het woordelijk verslag is te lezen zodra dat klaar is.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek was bij zes op de tien vrouwen die in de afgelopen vijf jaar werden vermoord, de vermoedelijke dader een partner of ex. Bij vrouwen tussen de twintig en zestig jaar oud was dat zelfs bij driekwart van de moorden het geval. In 2022 werden er 48 vrouwen vermoord, 10 meer dan het jaar ervoor.
